Άσκηση ιδιωτικού έργου από ιατρούς του Ε.Σ.Υ.

Με την ίδρυση του ΕΣΥ το 1983, καθιερώθηκαν θέσεις πλήρους και αποκλειστικής απασχόλησης για τους «ιατρούς του ΕΣΥ», οι οποίες στελεχώθηκαν από μόνιμους δημόσιους λειτουργούς (άρθρα 24 ν. 1397/83, 63 ν. 2071/92 και 11 ν. 2889/2001). Οι ιατροί του ΕΣΥ απαγορεύεται να ασκούν το ελεύθερο επάγγελμα ή οποιαδήποτε άλλη επαγγελματική δραστηριότητα, εκτός από αυτές που σχετίζονται με συγγραφική ή καλλιτεχνική. Επίσης, δεν επιτρέπεται να κατέχουν άλλη δημόσια ή ιδιωτική θέση, να είναι ιδιοκτήτες ιδιωτικών κλινικών ή φαρμακευτικών επιχειρήσεων ή να συμμετέχουν σε εταιρείες με παρεμφερές αντικείμενο (άρθρο 24 παρ. 2 ν. 1397/83, όπως τροποποιήθηκε από το άρθρο 29 παρ. 10 του Ν. 1579/1985). Βεβαίως μετά τις πρόσφατες τροποποιήσεις του νόμου, θεωρώ ότι η απαγόρευση αυτή – κατά το χρονικό διάστημα ισχύος της άδειας άσκησης ιδιωτικού έργου και αυστηρώς στα πλαίσια αυτού- θα πρέπει να επαναπροσδιοριστεί.

Σύμφωνα με την αιτιολογική έκθεση του ν. 5102/2024: «Η κατ’ εξαίρεση δυνατότητα αυτή για τους ιατρούς, μέσω της απασχόλησής τους στον ιδιωτικό τομέα της ιατρικής, παρέχεται αφενός για να αξιοποιήσουν την κλινική εμπειρία τους και αφετέρου για να ενισχύσουν το εισόδημά τους, αναμένεται δε ταυτοχρόνως να προσελκύσει περισσότερους ιατρούς στο δημόσιο σύστημα υγείας, αφού θα μπορούν να συνδυάσουν και την απασχόληση στον ιδιωτικό τομέα της υγείας». Βάσει της νομοθεσίας, η ιδιωτική απασχόληση ενός ιατρού του ΕΣΥ με το ιδιωτικό του έργο είναι χρονικά απεριόριστη (εντός των ορίων της βιολογικής αντοχής και της ικανότητας παροχής υπηρεσιών lege artis) και υπό την προϋπόθεση της παροχής επιπλέον υπηρεσιών στο ΕΣΥ. Για τους ιατρούς του παθολογικού τομέα, λαμβάνεται υπόψη ο αριθμός των τακτικών ιατρείων που διενεργήθηκαν από όλους τους ιατρούς της κλινικής ή του κέντρου υγείας κατά το εξάμηνο πριν την υποβολή αίτησης. Για τους ιατρούς του χειρουργικού τομέα, ο αριθμός και η βαρύτητα των χειρουργικών επεμβάσεων της κλινικής και για τους ιατρούς του εργαστηριακού τομέα, το σύνολο των πράξεων του τμήματος. Παράλληλα, οι ιατροί του ΕΣΥ δεν επιτρέπεται να ασκούν ιδιωτικό κλινικό έργο σε ασθενείς που εξετάστηκαν στα τακτικά ιατρεία της μονάδας υγείας όπου εργάζονται ή σε ασθενείς που βρίσκονται στην ενιαία λίστα χειρουργείου.

Η πρόβλεψη του ν. 5102/2024 συνιστά τεράστια τροποποίηση της βασικής φιλοσοφίας του Ε.Σ.Υ. Μία από τις βασικές (αν όχι η βασικότερη) αρχές του Ε.Σ.Υ. κατά την σύσταση του ήταν η πλήρης και αποκλειστική απασχόληση των ιατρών του. Το σκεπτικό γι’ αυτή την αποκλειστική απασχόληση ήταν ότι ο ιατρός του δημόσιου συστήματος μπορεί να αφοσιώνεται πλήρως στην εξυπηρέτηση των νοσοκομειακών και μη ασθενών έτσι ώστε να παρέχει τις βέλτιστες υπηρεσίες του στο σύστημα, χωρίς να αποσπάται. Το Συμβούλιο της Επικρατείας συνόψισε την έννοια της απαγόρευσης αυτής «από της εντάξεώς του στο ΕΣΥ ο γιατρός οφείλει όχι μόνον να παύσει να ασκεί την ιατρική ως ελεύθερο επάγγελμα, αλλά επιπλέον και να απέχει από κάθε ενέργεια ή συμπεριφορά που θα μπορούσε να προκαλέσει την εντύπωση ότι παρά την ένταξή του στο ΕΣΥ, εξακολουθεί να ασκεί ιδιωτικώς την ιατρική» (ΣτΕ Δ’ Τμήμα 871/2000).

Με την αναμόρφωση της νομοθεσίας επιτρέπεται, για πρώτη φορά από την ίδρυση του ΕΣΥ, στους νοσοκομειακούς ιατρούς, η παράλληλη με την απασχόληση τους στο δημόσιο σύστημα υγείας, ιδιωτική τους απασχόληση, είτε διατηρώντας ιδιωτικό ιατρείο είτε παρέχοντας ιατρικές υπηρεσίες σε ιδιωτικές επιχειρήσεις υγείας.

Στο πλαίσιο αυτό θα πρέπει να τονιστεί ότι ο νομοθέτης επιβάλλει οι ως άνω ιατρικές υπηρεσίες να μην παρέχονται με σχέση μισθωτής εργασίας. Παρέχονται δηλαδή μόνο με την μορφή συμβάσεως ανεξαρτήτων ιατρικών υπηρεσιών (έργου).

Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι:

• Ο ιατρός ως ελεύθερος επαγγελματίας παρέχει τις υπηρεσίες του με βάση συμφωνία έργου ή παροχής υπηρεσιών, χωρίς να υπόκειται σε άμεσο έλεγχο από τον εργοδότη ως προς τον τρόπο εκτέλεσης του έργου.
• Ο ιατρός καταβάλλει ο ίδιος τις ασφαλιστικές εισφορές του στον ΕΦΚΑ, ως αυτοαπασχολούμενος. Οι εισφορές του εξαρτώνται από τις κατηγορίες που επιλέγει.
• Ο ιατρός φορολογείται για τα εισοδήματά του ως επιχειρηματική δραστηριότητα. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να υποβάλει φορολογική δήλωση καθώς και προκαταβολή φόρου για την επόμενη χρονιά.
• Ο ιατρός, ως ελεύθερος επαγγελματίας δεν δικαιούται αποζημίωση απόλυσης, δώρα ή επιδόματα. Δεν υπάρχει εξάρτηση από έναν εργοδότη, αλλά αναλαμβάνει την οικονομική διαχείριση της εργασίας του.
• Ο ιατρός πρέπει να κάνει έναρξη επαγγέλματος στην αρμόδια ΔΟΥ (Εφορία) και να εγγραφεί ως αυτοαπασχολούμενος στην εφορία και στον ΕΦΚΑ. Πρέπει να τηρεί βιβλία εσόδων-εξόδων και να εκδίδει παραστατικά (π.χ. τιμολόγια παροχής υπηρεσιών). Βεβαίως κατά την άσκηση της δραστηριότητας του δικαιούται να εκπίπτει (από το φορολογητέο εισόδημα του) και κάθε σχετική με την άσκηση του έργου του δαπάνη.

Κατεβάστε το ενημερωτικό σημείωμα

Κατεβάστε το ΦΕΚ